Gerard Labuda był wybitnym historykiem i mediewistą, profesorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pełniąc szereg ważnych funkcji – rektora poznańskiej uczelni, prezesa Polskiej Akademii Umiejętności, wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk i dyrektora Instytutu Zachodniego – podtrzymywał swój związek z regionem oraz ruchem kaszubsko-pomorskim.
Urodził się 28 grudnia 1916 r. w Nowej Hucie na Kaszubach. Szkołę powszechną ukończył w Luzinie, następnie kształcił się w Gimnazjum Klasycznym im. Jana Sobieskiego w Wejherowie.
Po wojnie życie prywatne i zawodowe Gerarda Labudy wiązało się przede wszystkim z Poznaniem i Uniwersytetem Poznańskim, gdzie w latach 1962-1965 był rektorem, a od 1950 roku profesorem. Ponadto od 1951 roku był on członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) i jej prezesem w latach 1989-1994; od 1964 roku członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk (PAN), od 1969 członkiem rzeczywistym, a w latach 1984-1989 jej wiceprezesem. W latach 1958-1961 piastował funkcję dyrektora Instytutu Zachodniego. Równocześnie Gerard Labuda, będąc Kaszubą w Poznaniu, podtrzymywał swój związek z regionem oraz ruchem kaszubsko-pomorskim, czego najlepszym przykładem jest jego zaangażowanie w powstanie oraz działalność Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, gdzie sprawował funkcję przewodniczącego Rady Naukowej przez ponad 20 lat (1969-1990).
Efektem jego działalności jest około 2000 opublikowanych prac, w tym kilkadziesiąt książek, kilkaset rozpraw i artykułów, a także drobniejszych prac i recenzji. Dla Kaszubów najcenniejszym dziełem Profesora jest napisana w 2006 roku Historia Kaszubów w dziejach Pomorza. T. 1, Czasy średniowieczne, której kolejne tomy sukcesywnie opracowywane i publikowane są przez zespół badaczy z Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku.
Profesor za swój wkład w rozwój nauki polskiej odznaczony został Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski Polonia Restituta (1996), nagrodami państwowymi (1949, 1951, 1971) i najwyższym polskim odznaczeniem Orderem Orła Białego (w 2012 roku, pośmiertnie). Jego pracę doceniono także za granicą, czego dowodem są otrzymane przez niego: Nagroda Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego (USA, 1983) oraz Nagroda J.G. Herdera (Austria, 1991). Historyk uzyskał tytuły honoris causa uniwersytetów w Gdańsku (1985), Toruniu (1993), Krakowie (1995), Warszawie (1997), we Wrocławiu (1999) i w Szczecinie (2003).
Gerard Labuda zmarł 1 października 2010 r. Jego ostatnią wolą było, by pochować go na Kaszubach. Jego grób znajduje się w Luzinie, a księgozbiór i archiwum, niemal w całości mocą testamentu zostało przekazane wejherowskiemu Muzeum.
Misja
Książnica w Wejherowie ma na celu upamiętnienie prof. Gerarda Labudy, upowszechnianie wiedzy o nim oraz o historii Kaszubów. Służy promocji nauki, zwłaszcza historii i kultury oraz współpracy międzynarodowej w tym zakresie. Placówka pełni również funkcję kulturotwórczą i jest miejscem organizacji wystaw, wykładów, konkursów, warsztatów, szkoleń, spotkań.
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do współpracy!