W Książnicy profesora Gerarda Labudy – budynku Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie można podziwiać wystawę stałą poświęconą Historii Pomorza i Kaszub od czasów najdawniejszych do XX wieku. Jednym z eksponatów jest pochodzące z 1938 roku pierwsze wydanie „Historii Kaszubów”, której autorem był dr Aleksander Majkowski, przywódca ruchu młodokaszubskiego. Książka była owocem wieloletniej pracy. Jej pierwsze rozdziały ukazały się drukiem już w 1922 r. na łamach „Gryfa”. W całości ujrzała jednak światło dzienne już po śmierci autora, nakładem gdyńskiej Stanicy i Zrzeszenia Regionalnego Kaszubów (zrzeszińców).
Przy powstawaniu książki miał swój udział – wówczas student Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu – Gerard Labuda. Otrzymał on za zadanie poznać A. Majkowskiego, przeczytać maszynopis i przekazać autorowi swoje uwagi. Nie były one zbyt pochlebne: G. Labuda podnosił brak ważnej literatury, zgłaszał potrzebę wielu poprawek.
Mój rozmówca [A. Majkowski] bardzo żywo i uprzejmie reagował na moje propozycje ale równie uprzejmie i stanowczo obstawał przy swoim zdaniu. Chyba niezupełnie poważnie potraktował moje spostrzeżenia, zapewne na mój wiek i kwalifikacje (…) Nie wskórałem nic.
(Cyt. za: G. Labuda, O Aleksandra Majkowskiego „Historii Kaszubów”, w: A. Majkowski, Historia Kaszubów, wyd. 2, Gdańsk 1991, s. IX).
Niemniej książka Majkowskiego, co zaznaczał też G. Labuda, była pierwszą próba opisania dziejów Kaszubów w języku i nauce polskiej.
Oba wydania „Historii Kaszubów” A. Majkowskiego są dostępne dla czytelników i można z nich korzystać za wcześniejszym umówieniem.
Tekst i zdjęcia: M. Sz.